Σύλλογος Καθηγητών της Γερμανικής Γλώσσας στην Ελλάδα – Griechischer Deutschlehrerverband

του Αλέξανδρου Σταμενίτη*

Πολλά πράγματα μπορούμε να ¨κόψουμε ¨. Δεν ξεκινάμε από το μέλλον των παιδιών μας.

Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στην πιό δύσκολη κρίση που περνάει η χώρα μας εδώ και πολλές δεκαετίες είναι ο πανικός των υπουργών στη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων για τις περικοπές.

Να μην χαθεί η κοινή λογική. Πολλοί νέοι αυτές τις κρίσιμες ώρες σκέπτονται τη μετανάστευση σε χώρες της Ευρώπης. Δεν ξεκινάει κανείς από το δραστικό περιορισμό των εφοδίων που είναι τελείως απαραίτητα για την νεολαία μας, δηλαδή της γλωσσομάθειας των πιο χρήσιμων γλωσσών όπως είναι τα γερμανικά και τα γαλλικά.

Το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων με μια αιφνιδιαστική απόφαση προκαλεί αναστάτωση και οργή σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. Με προχειρότητα, εκπτώσεις στην Παιδεία και προφανή έλλειψη σωστού σχεδιασμού έρχεται με μια Υπουργική Απόφαση να καταργήσει το δικαίωμα της επιλογής στη 2^η ξένη γλώσσα για τους μαθητές των Γυμνασίων. Μέχρι το σχολικό έτος 2010 – 2011 οι μαθητές Γυμνασίων διδάσκονταν, σαν 2^η ξένη γλώσσα, όποιαν επιθυμούσαν από τα Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά και Ισπανικά. Με βάση την νέα Υπουργική Απόφαση από το σχολικό έτος 2011 – 2012 θα διδάσκεται σε όλους τους μαθητές κάθε Γυμνασίου μόνο μια από τις προηγούμενες τέσσερις γλώσσες, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα σχολεία θα γίνουν Γαλλόφωνα ή Γερμανόφωνα. Η επιλογή θα γίνει με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης “λαμβάνοντας υπόψη την προτίμηση της πλειοψηφίας των μαθητών κάθε σχολείου και μεριμνώντας για την αναλογική κατανομή των γλωσσών στα σχολεία αρμοδιότητάς τους”.

Ο Υφυπουργός Παιδείας κος Πανάρετος για τους εκπαιδευτικούς των ξένων γλωσσών, πλην της αγγλικής, που διαμαρτύρονται για την κατάργηση της επιλογής 2ης ξένης γλώσσας δηλώνει : “Αυτό που αντιλαμβάνομαι ότι προσπαθούμε να κάνουμε είναι να εξορθολογήσουμε το σύστημα, το να έχει κανείς τη δυνατότητα επιλογής πολλών γλωσσών ανεξάρτητα από την ανταπόκριση που έχουν τα παιδιά στις γλώσσες αυτές είναι μια πολυτέλεια που η χώρα δεν μπορεί να την αντέξει. Δηλαδή το να έχεις ένα πολύ μικρό αριθμό μαθητών που επιλέγουν Ρώσικα, Γερμανικά, Γαλλικά και να προσφέρεις όλο αυτό το πλέγμα των γλωσσών, ειδικά όταν τα παιδιά δεν δείχνουν να επιθυμούν σε μεγαλύτερους αριθμούς αυτή τη γλώσσα, δεν υπάρχει η δυνατότητα. Αντιλαμβάνομαι ότι οι επιλογές θα γίνονται με βάση τις προτιμήσεις των παιδιών και δεν θα υπάρχει μια ευρεία γκάμα ξένων γλωσσών με πολύ μικρούς αριθμούς μαθητών”.

Τι είναι αυτό που δεν μας λέει, όμως, το Υπουργείο Παιδείας;

1. Ως νέος Πόντιος Πιλάτος αποποιείται τις ευθύνες του δίνοντας τη δυνατότητα της επιλογής της 2^ης ξένης γλώσσας που θα διδαχθεί στους μαθητές που τη σχολική χρονιά 2010 – 2011 φοίτησαν στην Α΄ και Β΄ τάξη του Γυμνασίου. Ποιο είναι, όμως, το νόημα μιας τέτοιας κίνησης τη στιγμή που μέσα από τη βάση δεδομένων του Υπουργείου και τα σχετικά στοιχεία που είναι υποχρεωμένο να στείλει και στέλνει κάθε σχολείο φαίνεται ξεκάθαρα ο ακριβής αριθμός των μαθητών που διδάσκονται κάθε ξένη γλώσσα; Το Υπουργείο θεωρεί ότι οι μαθητές έχουν διαφορετική επιθυμία από αυτήν που εκφράζουν τόσο εύγλωττα τώρα επιλέγοντας τη 2^η ξένη γλώσσα;

2. Οι μαθητές που θα αναγκαστούν να παρακολουθήσουν μια γλώσσα που δεν είναι της επιλογής τους είναι “παιδιά ενός κατώτερου θεού”; Οι μαθητές αυτοί έχοντας το μεράκι της γνώσης θα ενταχθούν στο σύστημα και θα βρεθούν ξαφνικά σε μια νέα πραγματικότητα. Οι συμμαθητές τους θα συνεχίσουν την ξένη γλώσσα της επιλογής τους ενώ αυτοί θα πρέπει να καλύψουν αρκετή ύλη για να βρεθούν στο ίδιο επίπεδο. Μήπως το Υπουργείο με έμμεσο, αλλά σαφή, τρόπο θέλει να δημιουργήσει μαθητές δύο ταχυτήτων και σε τι θα το ωφελήσει αυτό;

3. Οι μαθητές που θα επιλέξουν τη δυνατότητα που τους δίνει η Υπουργική Απόφαση να ζητήσουν την απαλλαγή τους από τη 2^η ξένη γλώσσα στερούνται ένα από τα βασικά εφόδια στην ζωή ενός σύγχρονου νέου και ταυτόχρονα δημιουργούν πρόβλημα στη λειτουργία του σχολείου. Την ώρα που οι άλλοι συμμαθητές τους θα κάνουν μάθημα αυτοί ή θα έχουν υποχρεωτικό διάλειμμα ή θα απασχολούνται σε άλλα τμήματα που θα είναι υπερμεγέθη κατά τις επιταγές του Υπουργείου και έτσι θα οξύνεται το πρόβλημα της σωστής διδασκαλίας.

4. Οι μαθητές και οι οικογένειές τους, που έχουν τον χρόνο και μπορούν να αναλάβουν το κόστος, θα επιλέξουν την δεύτερη λύση που τους δίνει η Υπουργική Απόφαση  και θα ζητήσουν μεταγραφή σε όμορο σχολείο όπου διδάσκεται η 2^η ξένη γλώσσα που επιθυμούν θα δημιουργήσουν έτσι  άλλο πρόβλημα. Θα υπάρξουν σχολεία που θα ξεχειλίζουν από μαθητές και άλλα που θα τους ψάχνουν με το τουφέκι. Μήπως, όμως, έτσι το Υπουργείο επιτυγχάνει δύο από τους στόχους του; τα τμήματα δηλαδή με μεγάλο αριθμό μαθητών ή κατάργηση σχολικών μονάδων; Έτσι δια της πλαγίας οδού ολοκληρώνεται το σχέδιο συγχώνευσης σχολικών μονάδων.

5. Η έκφραση της επιθυμίας της πλειοψηφίας των μαθητών σε ένα Γυμνάσιο, κατά την παρούσα σχολική χρονιά, γιατί θα πρέπει να κρίνει την 2^η ξένη γλώσσα που θα διδάσκεται και τα επόμενα σχολικά χρόνια; Δεν προβλέπεται τίποτα για την πιθανότητα αλλαγής της επιθυμίας της πλειοψηφίας στα επόμενα χρόνια. Φαίνεται ότι η επιθυμία του Υπουργείου είναι η επιστροφή μας 50 και 60 χρόνια πίσω τότε που τα σχολεία χωρίζονταν σε Αγγλόφωνα και Γαλλόφωνα. Αυτό θεωρείται πρόοδος για την Παιδεία του 21^ου αιώνα;

6. Ποιο είναι το νόημα που δίνει το Υπουργείο στην “αναλογική κατανομή των γλωσσών στα σχολεία”; Μήπως εννοεί ότι για να υπάρξει αναλογικότητα θα ανατραπεί η επιθυμία της πλειοψηφίας των μαθητών ενός σχολείου; Αν ναι τότε με ποια κριτήρια θα γίνει αυτό σε ένα σχολείο και όχι σε ένα άλλο και γιατί θα έπρεπε οι μαθητές να εκφράσουν την επιθυμία τους αφού δεν θα επηρεάσει την τελική απόφαση; Το Υπουργείο φαίνεται ότι έτσι στοχοποιεί και τους υπεύθυνους  της αποτυχίας που σίγουρα θα έλθει και κηρύσσει “εαυτόν αθώον”.

7. Πολλοί νέοι επιλέγουν τις σπουδές τους με βάση την πολυγλωσσία που εδώ και χρόνια έχει εισαχθεί στην Ελληνική εκπαίδευση. Τώρα όμως το μέλλον τους διαγράφεται δυσοίωνο καθώς αναγκαστικά θα πρέπει να καταφύγουν και πάλι στα φροντιστήρια επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τον παραπαίοντα οικογενειακό προϋπολογισμό και η παραπαιδεία παίρνει και πάλι τον πρώτο λόγο στη μόρφωση των παιδιών μας. Έτσι αντιλαμβάνεται το Υπουργείο τη δημόσια δωρεάν Παιδεία;

8. Με την κατάκτηση μιας ξένης γλώσσας ο άνθρωπος οικειοποιείται άλλους ρυθμούς, μεθόδους και κώδικες, μαρτυρά τη δίψα του για γνώση διαφορετικών τρόπων συμπεριφοράς και στάσεων ζωής και οδηγείται τις περισσότερες φορές στην διάλυση των προκαταλήψεων. Έτσι διαλύεται κάθε ίχνος ιδέας ή συμπεριφοράς με ρατσιστικό περιεχόμενο και έρχονται άνθρωποι διαφορετικής εθνικότητας, χρώματος και θρησκείας ακόμη πιο κοντά αμβλύνοντας αντιθέσεις και συμπεριφορές. Η γλώσσα γίνεται ο φάρος που απομακρύνει τον κίνδυνο που εγκυμονεί η σύγκρουση με τα βράχια του ρατσισμού και οδηγεί στο σίγουρο λιμάνι της πανανθρώπινης αξίας της αγάπης του συνανθρώπου. Μάλλον το Υπουργείο έχει άλλη φιλοσοφία για την πάταξη του φαινομένου του ρατσισμού που τώρα τελευταία κάνει όλο και πιο έντονη την παρουσία του.

9. Τι θα γίνει με το πλεονάζον προσωπικό που θα προκύψει με την εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης. Στο κάτω-κάτω το ίδιο το Υπουργείο τους διόρισε αλλά τότε έβλεπε τα πράγματα κάτω από διαφορετικό πρίσμα. Μήπως το Υπουργείο στοχεύει στην κατάργηση της Δημόσιας δωρεάν Παιδείας, στην ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας των εκπαιδευτικών, στην κατάργηση των οργανικών θέσεων και, ενδεχομένως, σε απολύσεις από το δημόσιο σχολείο;

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το Εκπαιδευτικό μας σύστημα με το πρόσχημα του εξορθολογισμού γυρίζει δεκαετίες πίσω και υποθηκεύει το μέλλον των παιδιών μας. Στις δύσκολες εποχές που ζούμε μόνο η επένδυση στην Παιδεία θα μας βγάλει από το αδιέξοδο και θα σηματοδοτήσει την ανάκαμψη. Ο Δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας της Παιδείας, που βάλλεται τόσο βάναυσα με την αντιπαιδαγωγική αυτή Υπουργική Απόφαση, είναι το μεγάλο στοίχημα που καλούμαστε όλοι να κερδίσουμε. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μείνει απαθής μπροστά στην υποβάθμιση της ποιότητας της Δημόσιας Εκπαίδευσης. Το Υπουργείο, αναλογιζόμενο τις ευθύνες του, πρέπει να ανακαλέσει αυτή την Απόφαση και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων με προτάσεις και κινήσεις που πραγματικά θα βάλουν το Εκπαιδευτικό μας Σύστημα στον 21^ο αιώνα.

*O Αλέξανδρος Σταμενίτης είναι Φυσικός και  Πρόεδρος Β΄ ΕΛΜΕ Πέλλας